توسط :
طلاق توافقی به‌عنوان ساده‌ترین روش جدایی، زمانی محقق می‌شود که زوجین در مسائل مالی و غیرمالی مانند مهریه، حضانت فرزند و نفقه به توافق برسند. با وجود ظاهر ساده این فرآیند، شرایط طلاق توافقی و پیچیدگی‌های حقوقی و عاطفی آن، حضور یک وکیل خانواده متخصص را به امری ضروری تبدیل می‌کند. چرا که وکیل با آگاهی از قوانین مدنی و آیین‌دادرسی، نه‌تنها از حقوق موکل خود دفاع می‌کند، بلکه با ارائه مشاوره حقوقی شفاف، از بروز اختلافات آینده جلوگیری می‌نماید.
یکی از کلیدی‌ترین وظایف وکیل، تنظیم توافق‌نامه‌ای جامع است که تمام شروط مالی و غیرمالی را مطابق مواد ۱۰ و ۱۱۱۹ قانون مدنی پوشش دهد. همچنین، وکیل با نمایندگی از طرف موکل در دادگاه خانواده و پیگیری مراحل اداری، بار سنگین دادرسی را کاهش می‌دهد. علاوه‌بر این، در صورت بروز اختلافات جزئی، وکیل به‌عنوان میانجی عمل کرده و با ارائه راهکارهای حقوقی، توافق نهایی را منصفانه و پایدار نگه می‌دارد. بنابراین، مشورت با یک وکیل مجرب نه‌تنها زمان و هزینه را کاهش می‌دهد، بلکه از تضییع حقوق طرفین جلوگیری می‌کند.
طلاق توافقی چیست و شرایط آن
طلاق توافقی ساده‌ترین و سریع‌ترین روش برای جدایی زوجین است که در آن طرفین درباره تمام مسائل مالی و غیرمالی مانند مهریه، حضانت فرزند و ملاقات با او توافق می‌کنند. این توافق در دادگاه معتبر است و لزوماً به‌معنای بخشش مهریه نیست.
پیش از اقدام به طلاق نیز، زوجین باید در سامانه تصمیم ثبت‌نام کنند و در جلسات مشاوره اجباری شرکت نمایند. در صورت عدم سازش، گواهی عدم انصراف از طلاق صادر می‌شود و پرونده به دادگاه خانواده ارجاع داده می‌شود. همچنین، مراحل طلاق را می‌توان به وکیل یا مجموعه‌های معتبری هم‌چون موسسه حقوقی دادسو سپرد، مگر در موارد خاصی مانند آزمایش بارداری یا گواهی بکارت که حضور زن الزامی است. همچنین، ثبت‌نام در سامانه ثنا برای شروع دادرسی ضروری است.
این نوع طلاق معمولاً حدود ۴۵ روز طول می‌کشد و هزینه‌های آن شامل مشاوره، دادرسی، آزمایش‌های پزشکی، ثبت طلاق و حق‌الوکاله وکیل می‌شود. مدارک مورد نیاز برای طلاق توافقی نیز، شامل کارت ملی، شناسنامه، سند ازدواج، توافق‌نامه کتبی و گواهی‌های مربوطه است. لازمه به‌ذکر است که، از سال ۱۳۹۷ در شهرهای بزرگ مانند تهران، دریافت گواهی عدم انصراف از طلاق از مراکز مشاوره اجباری شده است.
شرایط طلاق توافقی
طلاق توافقی دارای شرایط عمومی و اختصاصی است. در شرایط عمومی، زوجین باید دادخواست را به‌صورت الکترونیکی ثبت و هزینه‌های دادرسی را پرداخت کنند. برخلاف طلاق یک‌طرفه نیز، حضور و امضای هر دو طرف در طلاق توافقی الزامی است. همچنین، پرداخت کامل حقوق مالی زوجه یا جلب رضایت او، ارائه گواهی عدم بارداری و رعایت عده از دیگر شرایط عمومی است.
در شرایط اختصاصی، زوجین باید قبل از ثبت دادخواست به مراکز مشاوره مراجعه و گواهی عدم انصراف دریافت کنند. توافق کامل درباره مهریه، نفقه، حضانت فرزندان و دیگر تعهدات مالی و غیرمالی به‌صورت کتبی ضروری است. در نهایت دادگاه پس از بررسی شرایط، حکم طلاق را صادر می‌کند.
نقش وکلای خانواده در طلاق توافقی
وکلای خانواده در روند طلاق توافقی با ارائه مشاوره‌های حقوقی تخصصی، تسهیل روند حل اختلافات و تنظیم قراردادهای عادلانه، نقش کلیدی در کاهش تنش‌ها و تضمین حقوق طرفین ایفا می‌کنند. برخی از مهم‌ترین نقش وکلای خانواده در طلاق توافقی به‌شرح زیر است:
مشاوره حقوقی و شفاف‌سازی تعهدات
وکلا با ارائه مشاوره دقیق درباره قوانین مربوط به طلاق توافقی (ماده ۱۱۳۳ قانون مدنی ایران)، طرفین را از حقوق خود آگاه می‌کنند. این امر شامل توضیح مسائلی مانند نفقه، مهریه، حضانت فرزندان (ماده ۱۱۶۹ تا ۱۱۷۹ قانون مدنی)، و تقسیم اموال است. آن‌ها با بررسی جزئیات، از توافقات ناعادلانه جلوگیری کرده و اطمینان می‌دهند که خواسته‌های طرفین در چارچوب قانونی ثبت شود.
تنظیم و تدوین قرارداد طلاق توافقی
وکلا مسئول تهیه متن قانونی «قرارداد طلاق توافقی» هستند که شامل تمامی شروط مالی، حضانت و سایر تعهدات طرفین است. این سند باید مطابق با مواد ۱۰ و ۱۱۱۹ قانون مدنی (شرایط ضمن عقد) تنظیم شود تا از نظر دادگاه معتبر باشد. همچنین، آن‌ها با دقت بالا، از ابهامات حقوقی که ممکن است در آینده موجب اختلاف شود، پیشگیری می‌کنند.
نمایندگی در مراجع قضایی و پیگیری اداری
با توجه به ماده ۴ قانون حمایت از خانواده، حتی در طلاق‌های توافقی، حضور در دادگاه الزامی است. وکلا با تهیه و تقدیم دادخواست به دادگاه خانواده (ماده ۱۲ همین قانون)، پیگیری جلسات دادرسی و تسهیل روند ثبت طلاق در دفترخانه، بار اداری را از دوش موکلان برم‌یدارند. همچنین، آن‌ها تضمین می‌کنند که تمامی مراحل مطابق آیین‌نامه‌های قانونی انجام شود.
میانجیگری و کاهش تعارضات
اگرچه طلاق توافقی بر اساس توافق اولیه شکل می‌گیرد، اما ممکن است اختلافات جزئی در طول فرآیند پیش بیاید. وکلا با استفاده از مهارت‌های خود (مطابق ماده ۱۸ قانون حمایت از خانواده)، به حل مسائلی مانند شرایط حضانت یا تقسیم اموال کمک می‌کنند تا توافق نهایی منصفانه و پایدار باقی بماند.
ویژگی های وکیل خانواده
وکیل خانواده با تخصص در امور حقوقی مرتبط با کانون خانواده، نقش کلیدی در حل اختلافات، ارائه مشاوره‌های تخصصی و حفظ حقوق موکلان خود ایفا می‌کند. در ادامه، به برخی از مهم‌ترین ویژگی‌های یک وکیل خانواده حرفه‌ای اشاره می‌شود:
دانش تخصصی و به روز حقوقی
یک وکیل خانواده موفق باید از دانش تخصصی و به‌روز در زمینه حقوق خانواده برخوردار باشد تا بتواند به‌طور مؤثر به پرونده‌های خانوادگی رسیدگی کند. وکیل باید توانایی تفسیر و تطبیق این قوانین با شرایط خاص هر پرونده را داشته باشد. بنابراین، تسلط بر آخرین تحولات حقوقی در این حوزه ضروری است.
آشنایی با قانون مدنی و قوانین مرتبط با حقوق خانواده
یک وکیل خانواده باید به قوانین مدنی، به‌ویژه مواد مربوط به حقوق خانواده (مانند نفقه و روابط زوجین) تسلط کامل داشته باشد. به‌عنوان‌مثال، ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی نفقه را شامل تمام نیازهای متعارف زندگی زن می‌داند و وکیل طلاق توافقی باید بتواند با استناد به این ماده و ارائه مدارک لازم، حق موکل خود را در دادگاه اثبات کند.
تسلط بر قوانین مربوط به مهریه و طلاق
یک وکیل ماهر باید با مواد قانونی مانند ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی که مالکیت زن بر مهریه را پس از عقد تأیید می‌کند، یا ماده ۱۰۸۵ که حق امتناع از تمکین تا دریافت مهریه را به زن می‌دهد، آشنا باشد. همچنین، در پرونده‌های طلاق، تسلط بر قانون حمایت خانواده (۱۳۹۱) مانند ماده ۲۹ که به دادگاه اختیار تصمیم‌گیری درباره مهریه، نفقه و حضانت را می‌دهد، برای دفاع مؤثر از حقوق موکل و کمک به صدور حکم عادلانه حیاتی است.
آشنایی با رویه های قضایی و آیین دادرسی مدنی
یک وکیل خانواده باید با آیین دادرسی مدنی و رویه‌های قضایی نیز آشنا باشد، چرا که دعاوی خانوادگی به‌دلیل پیچیدگی‌های عاطفی و حقوقی، نیازمند مدیریت دقیق مراحل دادرسی و ارائه مدارک هستند. برای مثال، در پرونده‌های طلاق خلع، وکیل باید با قوانین مربوط به تقدیم دادخواست، ارائه ادله و مواد قانونی مانند ماده ۱۱۲۹ قانون مدنی (حق طلاق در صورت عسر و حرج) آشنایی کامل داشته باشد تا بتواند از حقوق موکل خود به‌ویژه در موارد بحرانی دفاع کند.
تسلط بر قوانین حضانت فرزندان
حضانت فرزندان از جمله مسائل مهم در دعاوی خانوادگی است که وکیل خانواده باید به آن تسلط داشته باشد. در صورت اختلاف والدین پس از طلاق، وکیل می‌تواند با استناد به قوانین و اثبات عدم صلاحیت یکی از والدین، حکم حضانت را به نفع موکل خود تغییر دهد. مثلاً اگر پدر شرایط مناسبی برای نگهداری از کودک نداشته باشد، وکیل با ارائه مدارک می‌تواند حق حضانت را برای مادر یا فرد دیگری درخواست کند.
