در سالهای اخیر، سینمای چین با سرمایهگذاریهای کلان و بهرهگیری از فناوریهای پیشرفته، توانسته فیلمهای جنگی باشکوهی را تولید کند که نه تنها در بازار داخلی این کشور بلکه در سطح بینالمللی نیز توجه زیادی را به خود جلب کردهاند. این فیلمها عمدتاً روایتگر مقاومت ملت چین در برابر تجاوزهای خارجی، به ویژه در دوران جنگ با ژاپن و جنگ کره هستند. بودجههای سرسامآور، جلوههای ویژه خیرهکننده و صحنههای نبرد عظیم، این آثار را به رقیبی جدی برای تولیدات هالیوودی تبدیل کرده است. در این مقاله، ده فیلم جنگی برتر سینمای چین در سالهای اخیر را معرفی میکنیم. با مگفای همراه باشید.
1. نبرد دریاچه چانگجین (۲۰۲۱)
کارگردان: چن کایگه، تسوی هارک
بازیگران: وو جینگ، جکسون یی، ژو ایسوان
ژانر: جنگی، تاریخی، حماسی
بودجه: ۲۰۰ میلیون دلار
فروش: ۹۰۲ میلیون دلار
«نبرد دریاچه چانگجین» پرفروشترین فیلم تاریخ سینمای چین و دومین فیلم پرفروش سال ۲۰۲۱ در سطح جهان است. این حماسه جنگی عظیم، داستان مقاومت سربازان چینی در جنگ کره را روایت میکند که در زمستان سخت سال ۱۹۵۰ در دمای منفی ۴۰ درجه سانتیگراد، مقابل نیروهای آمریکایی ایستادگی کردند.
آنچه این فیلم را متمایز میکند، بازسازی باورنکردنی صحنههای نبرد در شرایط سخت زمستانی است. بیش از ۷۰ هزار نفر هنرور در ساخت این فیلم مشارکت داشتند و صحنههای بزرگ نبرد با جزئیات خیرهکننده بازسازی شدهاند. کارگردانی مشترک چن کایگه و تسوی هارک (دو کارگردان برجسته سینمای چین) باعث شده این فیلم ترکیبی از سکانسهای اکشن نفسگیر و لحظات عاطفی قدرتمند باشد.
فیلم روایتگر داستان گردان هفتم نیروهای داوطلب چینی است که با وجود تجهیزات محدود و شرایط آب و هوایی سخت، توانستند نیروهای آمریکایی را غافلگیر کنند. تمرکز فیلم بر روی برادران وو، وو جینگ و وو کیوان (با بازی جکسون یی و وو جینگ) است که در این نبرد سرنوشتساز شرکت میکنند.
2. نبرد دریاچه چانگجین ۲: ارتفاعات آبی (۲۰۲۲)
کارگردان: چن کایگه، تسوی هارک
بازیگران: وو جینگ، جکسون یی، ژو ایسوان
ژانر: جنگی، تاریخی، حماسی
بودجه: ۱۸۵ میلیون دلار
فروش: ۶۲۶ میلیون دلار
پس از موفقیت خیرهکننده قسمت اول، دنباله «نبرد دریاچه چانگجین» با نام «ارتفاعات آبی» در سال ۲۰۲۲ اکران شد و به سرعت به یکی از پرفروشترین فیلمهای سال تبدیل شد. این قسمت داستان را از جایی که فیلم اول پایان یافت ادامه میدهد و عقبنشینی استراتژیک نیروهای چینی و محافظت از پل سومین و سنگر گذرگاه آبی را به تصویر میکشد.
اگر فیلم اول بر شجاعت سربازان در مقابله با سرما تمرکز داشت، این قسمت به نبرد آنها برای حفظ پل استراتژیک و قربانی شدن بسیاری از آنها میپردازد. صحنه دفاع از پل به یکی از تأثیرگذارترین سکانسهای سینمای جنگی سالهای اخیر تبدیل شده است.
این فیلم نیز مانند قسمت اول، با بودجهای عظیم و جلوههای ویژه خیرهکننده ساخته شده است. کارگردانان توانستهاند تعادل خوبی بین صحنههای اکشن و روایت داستانهای انسانی برقرار کنند. «نبرد دریاچه چانگجین ۲» در نشان دادن بیرحمی جنگ و فداکاری سربازان، از فیلم اول تأثیرگذارتر عمل کرده است.
3. هشت صد (۲۰۲۰)
کارگردان: گوان هو
بازیگران: هوانگ ژیژونگ، اویانگ کی، جیانگ وو
ژانر: جنگی، تاریخی، درام
بودجه: ۸۰ میلیون دلار
فروش: ۴۶۱ میلیون دلار
«هشت صد» یکی از تحسینشدهترین فیلمهای جنگی سالهای اخیر سینمای چین است که به طور کامل با دوربین IMAX فیلمبرداری شده است. این فیلم داستان واقعی دفاع ۸۰۰ سرباز ارتش ملی چین از انبار شونگشو در شانگهای را روایت میکند که در سال ۱۹۳۷ به مدت چهار روز در برابر ارتش ژاپن مقاومت کردند.
کارگردان گوان هو برای ساخت این فیلم، یک انبار در مقیاس واقعی را بازسازی کرد و به جای استفاده از جلوههای کامپیوتری، تا حد امکان از جلوههای عملی بهره برد. نتیجه کار، یکی از واقعگرایانهترین بازنماییهای جنگ در تاریخ سینما است.
آنچه «هشت صد» را از دیگر فیلمهای این ژانر متمایز میکند، تضاد بین دو سوی رودخانه سوژو است؛ در یک سمت، سربازان در حال جنگ و مرگ هستند و در سمت دیگر، مردم شانگهای به زندگی عادی خود ادامه میدهند و حتی به تماشای جنگ مینشینند. این تضاد تکاندهنده، به نمادی از بیتفاوتی در برابر فداکاری تبدیل میشود.
صحنههای نبرد خیابانی، محاصره انبار و مقاومت سربازان با جزئیات خیرهکنندهای به تصویر کشیده شدهاند. یکی از تأثیرگذارترین صحنههای فیلم، سکانس پرچم است که در آن سربازان با فداکاری تلاش میکنند پرچم چین را بر فراز ساختمان نگه دارند تا روحیه مقاومت را زنده نگه دارند.
4. عملیات دریای سرخ (۲۰۱۸)
کارگردان: دانته لام
بازیگران: ژانگ یی، هوانگ جینگیو، دو جیانگ
ژانر: اکشن، جنگی، هیجانانگیز
بودجه: ۷۰ میلیون دلار
فروش: ۵۷۹ میلیون دلار
اگر بیشتر فیلمهای جنگی چین به گذشته تاریخی این کشور میپردازند، «عملیات دریای سرخ» یک استثناست. این فیلم با الهام از عملیات تخلیه شهروندان چینی از یمن در سال ۲۰۱۵، داستان گروه ویژه نیروی دریایی ارتش چین را روایت میکند که برای نجات شهروندان چینی و خارجی از کشوری آفریقایی که درگیر جنگ داخلی و کودتا شده، اعزام میشوند.
کارگردانی دانته لام، فیلمساز اهل هنگ کنگ که تجربه زیادی در ساخت فیلمهای اکشن دارد، باعث شده «عملیات دریای سرخ» ریتمی سریع و صحنههای اکشن نفسگیری داشته باشد. سکانسهای نبرد شهری، تکتیراندازی و عملیات نجات، همگی با دقت بالا و تعلیقی مداوم اجرا شدهاند.
آنچه این فیلم را متمایز میکند، نمایش قدرت نظامی معاصر چین و توانایی این کشور در اجرای عملیات فراساحلی است. با این حال، فیلم تلاش میکند پیامی صلحطلبانه نیز ارائه دهد و نشان دهد هدف اصلی نیروهای چینی، حفاظت از جان انسانها و نه کشتار است.
5. گرگ جنگجو ۲ (۲۰۱۷)
کارگردان: وو جینگ
بازیگران: وو جینگ، فرانک گریلو، هانس ژانگ
ژانر: اکشن، جنگی، ماجراجویی
بودجه: ۳۰ میلیون دلار
فروش: ۸۷۰ میلیون دلار
«گرگ جنگجو ۲» در زمان اکران، پرفروشترین فیلم تاریخ سینمای چین شد و رکوردی ایجاد کرد که تا پیش از «نبرد دریاچه چانگجین» دست نخورده باقی ماند. این فیلم دنبالهای بر «گرگ جنگجو» (۲۰۱۵) است و داستان لنگ فنگ، یک تکتیرانداز بازنشسته نیروهای ویژه چین را دنبال میکند که برای نجات کارگران چینی و مردم محلی از دست شورشیان و مزدوران در یک کشور آفریقایی فرضی وارد عمل میشود.
وو جینگ که هم کارگردان و هم بازیگر نقش اصلی است، صحنههای اکشن را با تسلط قابل توجهی اجرا کرده است. سکانسهای نبرد تن به تن، درگیریهای مسلحانه و تعقیب و گریزها، همگی با انرژی و شدتی خیرهکننده فیلمبرداری شدهاند. صحنه نبرد در شهر متروکه یکی از بهترین سکانسهای اکشن سالهای اخیر سینمای جهان است.
فراتر از یک فیلم اکشن صرف، «گرگ جنگجو ۲» با تأکید بر مسئولیت چین در حفاظت از شهروندان خود در سراسر جهان و همچنین کمک به مردم تحت ستم، پیامی میهنپرستانه را منتقل میکند. موفقیت این فیلم نشان داد که سینمای چین میتواند در ژانر فیلمهای اکشن-جنگی معاصر نیز با هالیوود رقابت کند.
6. معبد شائولین (۲۰۲۲)
کارگردان: بنی چان
بازیگران: اندی لائو، جینگ بوران، نی نی
ژانر: هنرهای رزمی، جنگی، تاریخی
بودجه: ۴۵ میلیون دلار
فروش: ۱۲۷ میلیون دلار
«معبد شائولین» (The Battle at Lake Changjin: Watergate Bridge) ترکیبی از سینمای هنرهای رزمی سنتی چین و فیلم جنگی است که داستان مقاومت راهبان شائولین در برابر نیروهای ژاپنی در دوران جنگ جهانی دوم را روایت میکند. این فیلم بازسازی جدیدی از فیلم کلاسیک با همین نام است که در دهه ۷۰ میلادی ساخته شده بود.
کارگردانی بنی چان، استاد کهنهکار فیلمهای رزمی هنگ کنگ، باعث شده صحنههای مبارزه در این فیلم خیرهکننده باشند. ترکیب هنرهای رزمی سنتی شائولین با صحنههای نبرد بزرگمقیاس، تجربهای منحصربهفرد برای مخاطب ایجاد میکند.
فیلم علاوه بر صحنههای اکشن، به موضوعات معنوی نیز میپردازد و تضاد بین فلسفه صلحطلبانه بودیسم و ضرورت دفاع از میهن را به تصویر میکشد. اندی لائو در نقش استاد شائولین، بازی درخشانی ارائه داده که عمق فلسفی به شخصیت او میبخشد.
7. پرچمهای پدران ما (۲۰۱۹)
کارگردان: یو دونگ
بازیگران: چانگ هانیو، زو تنگهویی، لیو هایکوان
ژانر: درام، جنگی، تاریخی
بودجه: ۵۵ میلیون دلار
فروش: ۱۰۴ میلیون دلار
«پرچمهای پدران ما» (The Sacrifice) با الهام از رویدادهای واقعی جنگ کره، داستان یک مهندس پل و گروهش را روایت میکند که وظیفه دارند در شرایط سخت جنگی، پلی را بر روی رودخانه یالو بسازند تا نیروهای چینی بتوانند وارد میدان نبرد شوند. این فیلم بر روی فداکاری افراد عادی در پشت جبهه تمرکز دارد؛ کسانی که اگرچه سلاح به دست نمیگیرند، اما سهم بزرگی در پیروزی دارند.
کارگردان یو دونگ با دقت زیاد، سختیهای ساخت پل در شرایط جنگی را به تصویر کشیده است. بمبارانهای مداوم هواپیماهای آمریکایی، سرمای شدید و کمبود تجهیزات، همگی چالشهایی هستند که گروه سازنده پل با آنها دست و پنجه نرم میکنند.
عمق داستان در روابط انسانی میان اعضای گروه و فداکاریهای آنها نهفته است. بازی درخشان چانگ هانیو در نقش مهندس اصلی، به خوبی اراده و استقامت چینیها در شرایط سخت را نشان میدهد. این فیلم به جای تمرکز بر صحنههای نبرد، به پشت صحنه جنگ میپردازد و از این نظر، رویکردی متفاوت نسبت به دیگر فیلمهای جنگی چین دارد.
8. دریاچه غاز وحشی (۲۰۱۹)
کارگردان: ژانگ ییمو
بازیگران: ژانگ یی، دنگ چائو، لی یو
ژانر: جنگی، درام، اکشن
بودجه: ۶۵ میلیون دلار
فروش: ۱۷۱ میلیون دلار
«دریاچه غاز وحشی» (The Hidden Sword) ساخته ژانگ ییمو، کارگردان برجسته چینی، روایتی شاعرانه از جنگ است که داستان یک فرمانده ارتش ملی چین را دنبال میکند که در دهه ۱۹۳۰ تلاش میکند یک سلاح باستانی قدرتمند را از دسترس ژاپنیها دور نگه دارد.
این فیلم برخلاف بسیاری از فیلمهای جنگی معاصر چین، رویکردی بصری و هنری به جنگ دارد. ژانگ ییمو از رنگها، نور و سایه برای خلق صحنههایی شبیه به نقاشیهای سنتی چینی استفاده میکند. سکانس باران و نبرد در میان نیزارها، از زیباترین صحنههای سینمای جنگی سالهای اخیر است.
داستان فیلم در لایههای مختلف عشق، خیانت، وطنپرستی و افتخار جریان دارد. ژانگ یی در نقش فرمانده گو، بازی درخشانی ارائه میدهد و پیچیدگیهای روحی یک سرباز وفادار اما سرخورده را به خوبی نشان میدهد.
9. جنگ تا پیروزی (۲۰۲۳)
کارگردان: ژانگ ییمو
بازیگران: یی یانگکیانگ، ژانگ هانیو، لی یوچونگ
ژانر: جنگی، تاریخی، درام
بودجه: ۷۰ میلیون دلار
فروش: ۱۵۴ میلیون دلار (تا کنون)
«جنگ تا پیروزی» (Homecoming) جدیدترین اثر ژانگ ییمو است که در سال ۲۰۲۳ اکران شد و داستان یک گروه مخفی از مبارزان کمونیست را روایت میکند که در سال ۱۹۳۷ در شانگهای اشغالشده توسط ژاپن، علیه اشغالگران فعالیت میکنند.
ژانگ ییمو در این فیلم، از فضاسازی نوآر و سبک بصری منحصربهفرد خود بهره برده است. کوچههای باریک و تاریک شانگهای، مخفیگاههای زیرزمینی و فضای مهآلود بندرگاه، همگی به ایجاد حس تعلیق و خطر کمک میکنند.
برخلاف فیلمهای جنگی پرزرق و برق، «جنگ تا پیروزی» بر روی جنگ پنهان جاسوسی و مقاومت شهری تمرکز دارد. این فیلم به خوبی نشان میدهد که گاهی جنگ در سایهها و با اسلحههای مخفی به پیش میرود، نه در میدانهای نبرد آشکار.
10. مأموریت چین (۲۰۲۳)
کارگردان: بائو بیائو
بازیگران: ژانگ هانیو، ژو دونگیو، نینگ جینگ
ژانر: جنگی، اکشن، هیجانانگیز
بودجه: ۶۰ میلیون دلار
فروش: ۱۸۲ میلیون دلار (تا کنون)
«مأموریت چین» (Beyond the Front Line) یکی از موفقترین فیلمهای سال ۲۰۲۳ سینمای چین است که داستان یک عملیات نجات توسط نیروهای ویژه ارتش چین را روایت میکند. در این فیلم، گروهی از نیروهای ویژه مأموریت مییابند تا شهروندان چینی اسیر در دست تروریستها در یک کشور خاورمیانهای را نجات دهند.
کارگردان بائو بیائو که پیشتر در ارتش چین خدمت کرده، توانسته به خوبی واقعیتهای عملیات ویژه نظامی را به تصویر بکشد. صحنههای اکشن با دقت بالا و جزئیات فنی درست اجرا شدهاند. سکانس اصلی نجات گروگانها در یک پایگاه تروریستی، ترکیبی از تکنیکهای مدرن فیلمسازی و اکشن واقعگرایانه است.
این فیلم نیز مانند «عملیات دریای سرخ» و «گرگ جنگجو ۲»، بر قدرت نظامی معاصر چین و توانایی این کشور در محافظت از شهروندانش در سراسر جهان تأکید دارد. البته «مأموریت چین» تلاش میکند تصویری متعادلتر و واقعگرایانهتر از چالشهای چنین عملیاتی ارائه دهد و به جای قهرمانسازی افراطی، بر کار تیمی و فداکاری تمرکز میکند.
بخوانید: فیلم های چینی جنگی امپراتوری
سخن آخر
سینمای جنگی چین در سالهای اخیر تحولی شگرف را تجربه کرده است. از آثار کمبودجه و تبلیغاتی دهههای گذشته تا حماسههای عظیم و پرهزینه امروزی، این سینما مسیری طولانی را طی کرده است. بودجههای سرسامآور، استفاده از فناوریهای پیشرفته و همکاری با استعدادهای بینالمللی، فیلمهای جنگی چین را به رقیبی جدی برای تولیدات هالیوودی تبدیل کرده است.
آنچه این فیلمها را متمایز میکند، تمرکز آنها بر روایتهای ملی و میهنپرستانه است. بیشتر این آثار، داستان مقاومت مردم چین در برابر تجاوزهای خارجی را روایت میکنند و بر ارزشهایی چون فداکاری، وفاداری و عشق به میهن تأکید دارند. در سالهای اخیر، این فیلمها از تمرکز صرف بر گذشته فراتر رفته و به نمایش قدرت نظامی معاصر چین و توانایی این کشور در محافظت از منافع خود در سراسر جهان پرداختهاند.
موفقیت تجاری خیرهکننده فیلمهایی چون «نبرد دریاچه چانگجین» و «گرگ جنگجو ۲» نشان میدهد که مخاطبان چینی اشتیاق زیادی به تماشای داستانهای حماسی ملی خود دارند. این موفقیت، سرمایهگذاری بیشتر در این ژانر را به دنبال داشته و میتوان انتظار داشت در سالهای آینده، فیلمهای جنگی باشکوه بیشتری از چین ببینیم.
علاوه بر بازار داخلی، این فیلمها به تدریج در بازارهای بینالمللی نیز جایگاه خود را پیدا میکنند. اگرچه بخشی از این موفقیت مدیون حضور گسترده جوامع چینی در سراسر جهان است، اما فراتر از آن، کیفیت فنی و جلوههای ویژه خیرهکننده این آثار، توجه مخاطبان غیرچینی را نیز جلب کرده است.
به نظر شما کدام یک از این فیلمهای جنگی چینی ارزش تماشا دارد؟ آیا تاکنون موفق به دیدن هر یک از این آثار شدهاید؟ نظرات خود را با ما در میان بگذارید.