توسط : معمولا افراد جرایم سایبری را با جرایم رایانه ای اشتباه می گیرند. درست است که هر دو مکمل هم هستند ولی جرایم رایانه ای بدون اینترنت نیز قابل انجام است.
مثلا جرایمی مانند : تخریب فیزیکی یک کامپیوتر، کپی غیرمجاز نرم افزار از روی یک کامپیوتر غیرشبکه ای، یا جعل سند با استفاده از کامپیوتر شخصی را می توان جزو جرایم رایانه ای آورد، ولی اصلا نیازی به اینترنت ندارد.
اما جرایم سایبری که در فضای سایبر که در به صورت عامیانه اینترنت می گوییم، رخ می دهند. در اصل جرایم سایبری را می توان جزوء جرایم رایانه ای دانست.
هک کردن وب سایت ها، کلاهبرداری اینترنتی ، حملات DDoS، انتشار بدافزار از طریق اینترنت و جرایمی که در دارک وب رخ می دهد، مثال هایی از جرایم سایبری هستند.
تعریف فضای مجازی
فضای سایبر یا فضای مجازی در تعریف برخی نویسندگان عبارت است از: مجموعه ای از ارتباطات درونی انسانها از طریق رایانه و وسایل مخابراتی بدون در نظر گرفتن جغرافیای فیزیکی است.[1]
تعریف دیگری از فضای مجازی عبارت است از محیط الکترونیکی واقعی که ارتباطات انسانی به شیوه ای سریع، فراتر از مرزهای جغرافیایی و یا ابزار خاص خود، در آن زنده و مستقیم روی می دهد.
فضای مجازی را می توان برای توصیف تمام انواع منابع اطلاعاتی موجود شده از طریق شبکه های رایانه ای به کار برد، در حقیقت فضای مجازی نوع متفاوتی از واقعیت مجازی و دیجیتالی است که توسط شبکه های رایانه ای هم پیوند تامین میشود که با اندکی مسامحه می توان آن را مترادف با شبکه جهانی اینترنت دانست.
مفهوم جرایم رایانه ای و انواع آن
همانطور که در بالا گفتیم هر جرمی که به رایانه مربوط باشد را جرایم رایانه ای دانست.
قانون جرایم رایانه ای مصوب ۱۳۸۸ به صورت کامل به این موضوع پرداخته است.
در واقع، از این قوانین می توان فهمید هر فعل یا ترک فعل غیرقانونی که با استفاده از کامپیوتر یا با اخلال یا نفوذ در سیستم های کامپیوتری واقع شود، جرم رایانه ای محقق گردیده است.[2]
- دسترسی غیرمجاز یا هک کردن
- شنود غیرمجاز
- جاسوسی رایانه ای
- جعل رایانه ای
- تخریب و اخلال در داده ها یا سامانه ها
- کلاهبرداری اینترنتی
- سرقت رایانه ای:
- جرایم علیه عفت و اخلاق عمومی
- نشر اکاذیب رایانه ای
- هتک حیثیت و توهین رایانه ای
- سرقت هویت
رایج ترین جرایم رایانه ای
می توانیم بگوییم که نه در کشور ایران بلکه در بسیاری از کشورها امروز دو جرم جزو شایع ترین، متداول ترین و پرچالش ترین جرایم ارتکابی در فضای مجازی هستند.
یکی از این دو جرم که علیه عفت و اخلاق عمومی است تحت عنوان پورنوگرافی یا هرزه نگاری از آن یاد می شود و جرم دیگر هتک حیثیت و نشر اکاذیب است.
البته امروز در فضای مجازی بحث تروریسم، حملات، سرقت، کلاهبرداری و جعل سایبری شنود و دسترسی غیر مجاز و… نیز وجود دارد و در این حوزه جرایم بسیار گسترده است. بخشی از آمار طلاق در کشور ما در این ۶ سال اخیر مربوط به همین فضای مجازی است.
بنابراین مسائلی مانند حمله و جنگ سایبری نیز بسیار مورد توجه هستند. اما این دو دسته از جرایم یعنی پورنوگرافی و نشر اکاذیب، شایع تر هستند و بسیار مورد توجه واقع شدند.
امروزه فضای مجازی یک محیطی را برای تنوع فراهم می کند، با توجه به خصوصیتی که امروز دنیای ما پیدا کرده، اشخاص دنبال لذتها و سرگرمیهای آنی هستند؛ شبکه های مجازی مانند تلگرام اینستاگرام …. شرایطی را ایجاد می کند که افراد فکر می کنند در این فضا خیلی راحت هستند و می توانند به وسعت فضای آن کارهای زیادی را انجام دهند.
نحوه رسیدگی به به جرایم سایبری
دنیای IT دنیای تضادهاست. همان اندازه که میتوان در منزل امور بانکی را انجام داد، همان اندازه سرقت رمز اینترنتی میتواند سرمایه بانکی فردی را در معرض خطرات بسیاری قرار دهد، بنابراین لزوم برخورد با بزهکاران دنیای مجازی نیز احساس می شود تا امنیت کاربران سامانه های مخابراتی و رایانه ای حفظ شود.
هر چند جرایم رایانه ای را باید در زمره جرایم پیچیده طبقه بندی کرد هم از حیث نحوه اجرای جرم از سوی مرتکب و هم از لحاظ کشف و انتساب آن به (مجرم دشواری کار آنجاست که این جرایم میتواند کیلومترها دورتر از مرزهای یک کشور محقق شود بی آنکه بتوان حتی به هویت واقعی مجرم آگاهی پیدا یا بدرستی محل وقوع آن را معین کرد که البته در مواردی که محل وقوع جرم رایانه ای مشخص نباشد به تجویز ماده ۷۵۷ قانون مجازات اسلامی ایران دادسرای محل ،کشف صالح به رسیدگی خواهد بود.
قانون جرایم رایانه ای که البته از ماده ۷۲۸ به بعد قانون مجازات اسلامی و در ۵۶ ماده و ۲۵ تبصره در ۳/۵/۸۸ تصویب شده تلاش داشته با بازدارندگی مانع از ازیاد این نوع جرایم شود.
جرم انگاری افعال دسترسی غیر مجاز، شنود غیر مجاز، جاسوسی از طریق سامانه های رایانه ای یا مخابراتی جعل و استفاده از آن تخریب و اخلال در داده ها، سرقت و کلاهبرداری، جرایم علیه عفت و اخلاق عمومی، هتک حیثیت و نشر اکاذیب، انتشار یا در دسترس قرار دادن محتویات خصوصی با اسرار دیگران، استفاده غیر قانونی از پهنای باند بین المللی و…. به برخورد با این جرایم صبغه قانونی بخشیده و برای شخصیت حقوقی و حقیقی مسئولیت کیفری قائل شده است.
همچنین به لحاظ خاص بودن جرایم رایانه ای دادسرای اختصاصی دادسرای ناحیه ۳۱ در تهران با قضاتی آموزش دیده و مطلع در شهر تهران و در بقیه نقاط به فراخور امکانات شعب یا شعبه ویژه برخورد با جرایم رایانه ای بنا به مدلول ماده ۷۵۸ قانون مجازات ایجاد شده است و این پرونده ها برای تحقیقات به پلیس سایبری ایران (فتا) ارسال می.شود.
از چه وکیلی کمک بگیریم؟
حال اگر در مقام شاکی هستید یا متهم و نمی دانید از کدام وکیل با چه تخصصی کمک بگیرید، ادامه مطلب را بخوانید :
وکیل جرایم رایانه ای
- حساب کاربری یا سیستم شما هک شده و اطلاعاتتان به سرقت رفته یا تخریب شده است.
- مورد کلاهبرداری اینترنتی (مانند فیشینگ) قرار گرفته اید یا از یک سایت جعلی خرید کرده اید.
- شخصی در فضای مجازی شما را تهدید کرده، به شما توهین کرده، علیه شما نشر اکاذیب کرده یا تصاویر خصوصی شما را منتشر کرده است.
از وکیل جرایم رایانه ای برای پیگیری و شکایت کیفری کمک می گیرید.
چه زمانی سراغ وکیل سایبری برویم؟
زمانی که شما نیاز به مشاوره برای کسب و کار خود دارید ، مخصوصا کسب و کار آنلاین ، وکیل سایبری در زمینه های زیر می تواند کمک کننده باشد :
می خواهید یک کسب وکار آنلاین (مانند فروشگاه اینترنتی، پلتفرم خدماتی) راه اندازی کنید و نیاز به راهنمایی در مورد الزامات قانونی، تنظیم قراردادهای الکترونیکی، شرایط استفاده از وب سایت و سیاست حفظ حریم خصوصی دارید.
نگران امنیت سایبری کسب وکار خود هستید و می خواهید در مورد رعایت قوانین حفاظت از داده ها و مسئولیت های قانونی در قبال اطلاعات کاربران مشاوره بگیرید.
نیاز به تدوین برنامه واکنش به حوادث سایبری (مانند نشت اطلاعات) دارید.
قصد دارید از شخصی به دلیل آسیب به شهرت آنلاین (اعاده حیثیت)، نقض قرارداد الکترونیکی، اختلافات مربوط به دامنه اینترنتی یا نقض مالکیت معنوی در فضای آنلاین، شکایت حقوقی (نه کیفری) برای جبران خسارت مطرح کنید.
