افزایش عمر SSD: ترفندهایی برای جلوگیری از خرابی زودهنگام

بسیاری از کاربران فکر می‌کنند SSDها عمر زیادی دارند و نیازی به مراقبت خاصی نیست. اما حقیقت اینه که SSD برخلاف ظاهر مدرنش، عمر محدودی داره و اگر بهش توجه نکنی ممکنه خیلی زودتر از اون چیزی که فکرش رو می‌کنی از کار بیفته. در این مقاله چند روش مؤثر برای افزایش عمر SSD آموزش داده میشه که با اجرای اون‌ها می‌تونی سال‌ها از درایوت بدون دردسر استفاده کنی.

چرا SSD خراب میشه؟ واقعیت‌های کمتر شنیده‌شده

SSD برخلاف HDD هیچ قطعه مکانیکی‌ای نداره، اما محدودیت اصلی اون در تعداد دفعات نوشتن روی سلول‌های حافظه است. هر بار که سیستم چیزی روی SSD ذخیره می‌کنه یا پاک می‌کنه، یک قدم به پایان عمرش نزدیک میشه.

بیشتر SSDهای مصرفی بین 150 تا 600 ترابایت write endurance دارن (TBW). پس حتی فعالیت‌های روزمره مثل مرور وب یا آپدیت ویندوز هم می‌تونه به‌مرور عمر SSD رو کاهش بده.

۱. غیرفعال کردن Automatic Defragmentation در ویندوز

Defragmentation برای HDD طراحی شده بود، نه SSD. این فرآیند فقط باعث نوشتن‌های بی‌دلیل روی SSD میشه و عمرش رو کم می‌کنه.

آموزش غیرفعال کردن Defrag:

1. کلید Win + S رو بزن و عبارت Defragment and Optimize Drives رو جست‌وجو کن.

2. روی SSD کلیک کن، گزینه Change settings رو بزن.

3. تیک Run on a schedule رو بردار و OK کن.

۲. فعال‌سازی Write Caching و بهینه‌سازی آن

Write caching باعث میشه داده‌ها اول در RAM ذخیره بشن و بعد یکجا روی SSD نوشته بشن. این باعث کاهش تعداد نوشتن‌های غیرضروری میشه و به افزایش عمر SSD کمک می‌کنه.

روش تنظیم:

1. روی Start راست‌کلیک و Disk Management رو باز کن.

2. روی SSD راست‌کلیک > Properties > تب Policies.

3. تیک گزینه Enable write caching on the device رو بزن.

4. اگر سیستم برق پشتیبان داره (UPS یا لپ‌تاپ با باتری)، تیک گزینه Turn off Windows write-cache buffer flushing رو هم بزن.

در صورت قطع ناگهانی برق، ممکنه اطلاعات ذخیره‌نشده از بین بره.

۳. انتقال Pagefile، Temp و Cache به درایو دیگر

ویندوز به‌صورت مداوم از Pagefile، Temp folder و Browser cache استفاده می‌کنه که باعث نوشتن‌های سنگین روی SSD میشن.

انتقال Pagefile به HDD:

1. Win + R رو بزن و تایپ کن: sysdm.cpl

2. تب Advanced > بخش Performance > روی Settings کلیک کن.

3. در پنجره باز شده، به تب Advanced برو > Virtual memory > Change

4. تیک Automatically manage رو بردار.

5. SSD رو روی No paging file تنظیم کن و HDD رو به عنوان محل جدید Pagefile انتخاب کن.

همچنین:

• حجم کش مرورگر (مثل Chrome) رو محدود کن.

• در Indexing Options فقط پوشه‌های ضروری مثل Documents رو برای ایندکس انتخاب کن.

۴. بررسی فعال بودن TRIM

TRIM یکی از مهم‌ترین قابلیت‌ها برای افزایش عمر SSD هست. این دستور باعث میشه SSD بتونه بلاک‌های بلااستفاده رو پاک کنه و نوشتن‌های اضافه رو حذف کنه.

بررسی فعال بودن TRIM:

1. Command Prompt رو به صورت Admin باز کن.

2. دستور زیر رو وارد کن:

اگر پاسخ DisableDeleteNotify = 0 بود یعنی TRIM فعاله و مشکلی نیست.

۵. پایش سلامت SSD با ابزارهای مانیتورینگ

بدون ابزارهای مناسب، ممکنه متوجه نشی SSD چقدر استفاده شده و چقدر از عمرش باقی مونده. ابزارهای زیر اطلاعات مفیدی بهت میدن:

ابزارهای پیشنهادی:

• CrystalDiskInfo

• Samsung Magician

• Crucial Storage Executive

• Western Digital SSD Dashboard

• ADATA SSD Toolbox

• Kingston SSD Manager

شاخص‌های مهم:

• Health %: اگر زیر ۹۰٪ بود، شروع کن به فکر بکاپ گرفتن.

• TBW: اگر به عدد اعلام‌شده توسط سازنده نزدیک شدی، یعنی زمان تعویض نزدیکه.

• Reallocated Sectors: بهتره این عدد صفر بمونه.

• دمای دائمی بالاتر از ۷۰ درجه خطرناکه و نشون‌دهنده فشار بیش از حده.

جمع‌بندی: با چند قدم ساده، SSDت رو سال‌ها سالم نگه دار

برای اینکه مجبور نشی زودتر از موعد SSD جدید بخری یا اطلاعات ارزشمندت رو از دست بدی، همین امروز این ترفندها رو اجرا کن. با رعایت این نکات:

•  مصرف نوشتن رو کاهش می‌دی
   عمر مفید SSD رو به حداکثر می‌رسونی
   احتمال خرابی ناگهانی رو به حداقل می‌رسونی